Verstild silhouet van Napoleon krijgt zwarte rand
Waardering: * * * *
Het publiek reageerde woensdagavond aarzelend op de vraag van Bart van Loo wie voor of tegen Napoleon is. Een tiental handen ging de lucht in van mensen die de veelbeschreven keizer wellicht onvoorwaardelijk steunen. Aan het eind van het boeiende muzikale college maakte Bart van Loo met twee eenvoudige getallen duidelijk welke invloed Napoleon op de geschiedenis heeft gehad. In de schaduw van de Franse Revolutie die in 1789 plaatsvond, stierven tijdens zijn imperium 20.000 tot 30.000 Fransen onder de guillotine. Tijdens de vele tientallen veldslagen die Bart van Loo in een spraakwaterval wist op te noemen, overleden 3.250.000 soldaten. Natuurlijk, Napoleon heeft nieuwe ontwikkelingen in gang gezet. Op uitnodiging van Bart van Loo klonken er tal van associaties door de zaal, namen met wie Napoleon in verband wordt gebracht, maar ook burgerlijke noviteiten, zoals de introductie van familienamen. De centrale vraag was of de geniale civiele kant van Napoleon Bonaparte meer dan drie miljoen doden waard is?
Woordenstroom
Het muzikale college begon met het verschijnen op een groot projectscherm van de geboorte-akte van Joseph van Loo uit Heyst op den Berg. Geert Hellings begeleidt de introductie op gitaar en speelt fragmenten van de Marseillaise. Bart van Loo raakte direct op stoom. Hij maakte twee jaar geleden in Ogterop grote indruk met zijn eloquente eerbetoon aan het Franse chanson: Une belle histoire. De bevlogenheid had hij eerder getoond tijdens optredens in De Wereld Draait Door.
Zijn naam was snel gevestigd. Ook met zijn meeslepende betoog over Napoleon wist hij van begin tot eind te boeien. Gedetailleerde, maar ook prozaïsche en banale wederwaardigheden dreven in de woordenstroom van Bart van Loo mee. In de turbulente branding van de Napoleontische geschiedenis bouwde Van Loo tal van rustpunten in. Op het projectiescherm verschenen geschilderde portretten van de Keizer, zijn traditionele silhouet met de beroemde punthoed en zijn onsterfelijke pose met de hand op borsthoogte in zijn jasje gestoken. Om een tamelijk voor de hand liggende, maar door de geschiedenis bedekte mysterieuze reden: zijn broek had geen zakken.
Rustmomenten
Muzikale rustmomenten waren er legio dankzij de muzikale en vocale inbreng van Geert Hellings. Dan zat Bart van Loo op het puntje van zijn stoel op het podium om de biografische vertelling over Napoleon te kunnen voortzetten. Hij heeft zich vastgebeten in deze historische figuur die op een mondiale lijst van meest invloedrijke personages op de tweede plaats staat. Over niemand anders is zoveel geschreven als over Napoleon. Toch wist Bart van Loo een boek te produceren waarin hij vele onbelichte facetten en feiten van de opkomst en neergang van Napoleon Bonaparte met een scherp oog voor trivialiteiten beschrijft. Napoleon is een merk geworden, hield Van Loo zijn publiek voor. Hij noemde tal van voorbeelden. Uiteindelijk is de grote keizer die temidden van de rijzige elitesoldaten kleiner bleek dan de 1.70 meter die hij in werkelijkheid lang was, verworden tot een verstild silhouet.
Van Loo paradeerde over het toneel, gedreven, alsof hij de vele informatie als een voedende moeder in de monden van zijn schare volgers wilde storten. Wat een enthousiasme. Zelden eerder geschiedenislessen geconsumeerd die doorspekt waren met zoveel humor. De zoektocht naar de ware Napoleon was het uitgangspunt van zijn boek. Het was ook het vertrekpunt voor een enerverende avond. Met de muziek van Geerlings en de indrukwekkende kunstwerken op het projectiescherm van Koen Broucke schildert Bart van Loo af en toe een ontluisterend beeld. Bijvoorbeeld over de veldtocht door Rusland die het einde inluidde van het tijdperk van Napoleon. De toeschouwer zag haarscherp voor ogen hoe vele tienduizenden soldaten stierven van kou en ontberingen. Dat beeld beklijfde over Napoleon. Met meer dan drie miljoen doden op zijn naam was de conclusie van Bart van Loo dat de geschiedenis te maken heeft met een bij vlagen geniale despoot zeer gerechtvaardigd. Waren die doden zijn andere verdiensten waard? Er kwam geen rechtstreeks antwoord, maar het was duidelijk hoe de geëngageerde en zachtmoedige theaterman over Napoleon denkt.
Ton Henzen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten